هر جا صحبت از ازدواج و تشکیل خانواده میشود، بحث مهریه و اقسام آن نیز مطرح میشود و امروز شاید یکی از مهمترین مفاهیم حقوق خانواده همین مساله باشد.
? - چه چیز را میتوان به عنوان مهر قرار داد؟
هر چیزی را که مالیت داشته و قابل تملک نیز باشد ، میتوان مهر قرار داد. مهر باید بین طرفین تا حدی که رفع جهالت آنها بشود، معلوم باشد.
?- چه موقع زن مستحق مهریه میشود؟
به مجرد عقد ، زن مالک مهر میشود و میتواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید. (آییننامهی اجرایی)
?- قراردادن مدت برای مهر صحیح است یا خیر؟
برای تادیه تمام یا قسمتی از مهر میتوان مدت یا اقساطی قرار داد.
زن میتواند تا مهر به او تسلیم نشده، از ایفای وظایفی که در مقابل شوهر دارد، امتناع کند مشروط بر اینکه مهر او حال باشد و این امتناع مسقط حق نفقه نخواهد بود.
-4 وضعیت مهر در نکاح منقطع چه صورت است؟
درنکاح منقطع عدم مهر در عقد موجب بطلان است.
در نکاح منقطع ، موت زن در اثنای مدت ، موجب سقوط مهر نمیشود.
-5 مهر المتعه و مهر المثل چیست؟
مهرالمتعه، مهری است که برای تعیین میزان آن ، حال مرد از حیث غنا و فقر ملاحظه میشود و در صورتیکه مهر درعقد ذکر نشده باشد و شوهر قبل از رابطهی زناشویی و تعیین مهر، زن خود را طلاق دهد، زن مستحق مهرالمتعه است و اگر بعد از آن طلاق دهد ، مستحق مهرالمثل خواهد بود.
مهرالمثل مهری است که برای تعیین آن ، باید حال زن از حیث شرافت خانوادگی و سایر صفات و وضعیت او نسبت به اماثل و اقران و اقارب و همچنین معمول محل و غیره درنظر گرفته شود و در صورتیکه در نکاح دائم ، مهر ذکر نشده یا عدم مهر شرط شده باشد و قبل از تراضی بر مهر معین بین آنها رابطهی زناشویی برقرار شود، زوجه ، مستحق مهرالمثل خواهد بود . همچنین در صورت جهل زن به فساد و نکاح و وقوع نزدیکی و جایی که مهر المسمی مجهول باشد یا مالیت نداشته باشد ، نیز ، زن مستحق مهرالمثل خواهد بود.
-? فوت شوهر چه تاثیری بر مهر دارد؟
اگر یکی از زوجین ، قبل از تعیین مهر و قبل از رابطهی زناشویی بمیرد، زن مستحق هیچگونه مهری نیست.
« آیین نامه اجرایی قانون الحاق یک تبصره به ماده 1082 قانون مدنی »
ماده 1- چنانچه مهریه وجه رایج باشد مرجع صالح بنا به درخواست هر یک از زوجین میزان آن را با توجه به تغییر شاخص قیمت سال زمان تادیه نسبت به سال وقوع عقد محاسبه و تعیین مینماید.
تبصره: در صورتیکه زوجین در حین اجرای عقد در خصوص محاسبه و پرداخت مهریه وجه رایج به نحو دیگری تراضی کرده باشند، مطابق تراضی ایشان عمل خواهد شد.
ماده 2- نحوه محاسبه مهریه وجه رایج بدین صورت است: متوسط شاخص بها در سال قبل تقسیم بر متوسط شاخص بها در سال وقوع عقد ضربدر مهریه مندرج در عقدنامه.
ماده3- در مواردی که مهریهی زوجه باید از ترکه زوج متوفی پرداخت شود تاریخ فوت مبنای محاسبه مهریه خواهد بود
ماده4- بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مکلف به انجام موارد زیرمیباشد: الف: شاخصهای بهای سالهای قبل از اجرای این قانون را تهیه و در اختیار قوه قضاییه قرار دهد.
ب: شاخص مربوط به هر سال را به طور سالیانه حداکثر تا پایان خرداد ماه تهیه و به قوه قضاییه اعلام نماید.
ماده 5- دادگاهها و ادارات ثبت اسناد و املاک موظفند در محاسبه میزان مهریه وجه رایج مطابق ماده 2 و در تعیین تغییر شاخص قیمت مهریه بر اساس شاخصهای مقرر در ماده 4 این آییننامه اقدام نمایند .
ماده 6- در صورتیکه زوجه برای وصول مهریه به دادگاه صالح دادخواست تقدیم نماید، هزینه دادرسی به میزان بهای خواسته بر اساس مهرالمسمی با زوجه است و در صورت صدور حکم به نفع وی زوج علاوه بر پرداخت مهریه طبق ضوابط این آییننامه مسوول پرداخت هزینهدادرسی به مقدار مهرالمسمی و ابطال تمبر به میزان مابهالتفاوت خواهد بود.
ماده 7- درصورتیکه زوج تقاضای صدور اجازه طلاق نماید، دادگاه مکلف به تعیین تکلیف مهریه بر اساس این آیین نامه و بر طبق ضوابط ومقررات خواهد بود.